Voordeel van vroege diagnose

Kinderen met ASS lopen meestal niet bepaald over van het zelfvertrouwen. Dat komt onder andere doordat hun gedrag nogal eens negatieve reacties oproept, met butsen en deuken in hun gevoel van eigenwaarde tot gevolg. Daarom denk ik dat het belangrijk is om als ouders op tijd hulp in te roepen als je merkt dat je kind vastloopt. Hoe eerder namelijk bekend is wat er aan de hand is, des te minder frustratie een kind op zal lopen omdat hij niet kan voldoen aan de verwachtingen, en des te meer zelfvertrouwen een kind overhoudt.

Als onze oudste zoon naar een reguliere basisschool was gegaan, was hij al in groep één buiten de boot gevallen. Bij Diesel had dat waarschijnlijk wat langer geduurd, maar beide jongens zouden ongetwijfeld regelmatig te horen hebben gekregen dat ze niet voldeden aan de eisen van de juf of meester. Dat ze stil moesten zijn, op moesten letten, na moesten denken voor ze iets zeiden, beter hun best moesten doen. De kans is groot dat de jongens meer beoordeeld zouden worden op hun gedrag dan op hun prestaties. En als je je stinkende best doet op school, maar toch voortdurend te horen krijgt dat je stinkende best niet goed genoeg is, dan is dat funest voor je zelfvertrouwen.

Dat is een van de redenen waarom ik blij ben dat onze jongens relatief vroeg een diagnose hebben gekregen. Ik weet zeker dat dit hen de nodige faalervaringen heeft bespaard. Al vond ik het lastig om te bepalen wanneer we precies in moesten grijpen. Wanneer ga je onderzoeken of er meer aan de hand is met je kind? Wij hebben als graadmeter altijd de gemoedstoestand van de jongens genomen. Zo lang ze redelijk soepel door het leven hobbelden, ondernamen we geen actie. Maar toen we merkten dat Storm en Diesel langere tijd niet lekker in hun vel zaten, gingen we op zoek naar hulp.

Nu wil ik zeker niet pleiten om op ieder kind dat een beetje afwijkt van de norm een diagnose te plakken. Absoluut niet. Ik denk dat het belangrijk is om ons te realiseren dat je kinderen hebt in allerlei soorten en maten en dat we die verscheidenheid juist moeten waarderen. Je moet een kind niet willen omsmelten zodat het beter past in het jasje dat het van de maatschappij zou moeten dragen. Maar als je merkt dat jouw kind echt vastloopt in het leven, kan het verstandig zijn om te kijken wat de oorzaak hiervan is. Misschien is er een verklaring voor te vinden, en misschien levert die verklaring inderdaad wel een diagnose op. Beschouw die diagnose dan als een sleutel die deuren opent naar hulp, waardoor je kind weer lekker in zijn vel komt te zitten.

Een diagnose is zeker geen excuus om bepaald gedrag goed te praten, maar het is wel een verklaring van onvermogen. Een diagnose maakt duidelijk dat er geen sprake is van onwil, maar van onmacht. En dat is een wereld van verschil. Als de omgeving van een kind zich realiseert dat het bepaald gedrag niet vertoont omdat het aan het klieren is, maar omdat het een situatie niet begrijpt, dan levert dat heel andere reacties op. Dan volgt er begrip in plaats van verwijten. En begrip is balsem voor het zelfvertrouwen van een kind.